روغن کمپرسور

تقریبا تمام  کمپرسورهای هوا برای عملکرد صحیح خود نیاز به روغن دارند.

انواع مختلف روغن برای کمپرسورهای هوا در بازار موجود است. بنابراین ممکن است انتخاب آنها بسیار مشکل باشد.

بطور معمول سازندگان کمپرسور مانند خودرسازها روغنی را که با محصولات آنها سازگاری بهتری داشته باشد توصیه می کنند ولی این قضیه لاجرم نیست و شما می توانید با شناخت بهتر از دستگاه روغن مناسب و ارزانتر را انتخاب کنید .

screw compressor oil

کار روغن در سیستم :

بطور کلی روغن در یک کمپرسور اسکرو وظایف ذیل را به عهده دارد :‌

۱- روانکاری : وجود روغن در بین قطعات فلزی که با هم در تماس هستند باعث ایجاد روانکاری بهتر و جلوگیری از آسیب دیدگی و یا خوردگی بین سطوح آنها می شود . در صورت عدم وجود روغن این قطعات آسیب جدی خواهند دید

۲- تمیزکاری : حرکت روغن می تواند تمامی مسیر را شستشو داده و قطعاتی که حاصل از گرد و غبار وارد شده به سیستم و یا براده های میکرونی سایش فلزات را با خود شسته و در فیلتر روغن محبوس نماید .

۳- خنک کاری : با چرخش روغن در بین قطعات گرمای حاصل از اصطکاک به روغن منتقل شده و سپس در oil cooler به خارج از سیستم هدایت می شود . یک روغن خوب در خنک کردن سیستم بسیار موثر است

۴- آبندی : وجود روغن در مسیر مانع از خشک شدن خیلی از اتصالات مانند کاسه نمدها ٬ شلنگها و …. می شود . اگر این اتصالات توسط روغن تازه نمانند فرسوده شده و باعث آسیب به سیستم می شوند .

۵- فشرده سازی : شاید اولین خاصیت روغن در علم هیدورلیک عدم تراکم پذیری آن باشد . بعنی هر فشاری که به روغن وارد شود آنرا منتقل خواهد نمود .

بنابراین در کمپرسورهای oil inject وجود روغن باعث فشرده سازی راحتتر هوا می شود ولی در کمپرسورهای oil free فشرده سازی هوا در ۲ یا ۳ مرجله ایجاد می شود .

انواع روغن :

روغنهای پایه معدنی :

این روغنها معمولا ارزانترین نوع روغن هستند . از مضرات این روغنها حساسیت بالای آنها به آتش زائی و زیست تخریب پذیری پایین و سمی بودن آنهاست . طول عمر این روغنها نسبتا کم است .

روغنهای سینتتیک ( پایه فسفات استر )‌:

این روغنها در برابر آتش مقاومت بسیار خوبی دارند . با رنگها و چسبها و برخی پلیمرها سازگار نیستند و دیده شده که به قطعات آبندی نیز آسیب می رسانند . سمی بودن نیز یکی دیگر از خصوصیات این روغن است . طول عمر آن از دسته اول بیشتر است .

روغنهای سینتتیک ( پایه پلی ال استر ) :

این روغنها ضد آتش بوده و روانکاری عالی را برای مصرف کننده به همراه دارد . این محصول دوستدار طبیعت است ولی به دلیلی قیمت بالا مصرف کمتری دارد . طول عمر آن معمولا ۴تا ۸ برابر دسته اول است

روغنهای سنتتیک ( پایه آب گلایکول )‌

این روغن بطور متوسط ۴۰ درصد آب به فرم محلول کامل مایع در مایع و مواد افزودنی (‌ضد کف ٬ ضد یخ ٬ ضد خوردگی و …. )‌بوده و مقاومت بسیار خوبی در برابر آتش از خود نشان می دهد . این محصول سمی نیست و زیست تخریب پذیر است .

روغنهای هیدرولیک گیاهی :

این دسته از روغنهای هیدورلیک معمولا از روغن کانولا ساخته می شود . روانکاری عالی و شاخص گرانروی بالایی نیز دارند . سمی نبوده و زیست تخریب پذیر هستند . از نقاط ضعف آنها خاصیت بسیار کم ضد اکسیداسیون می باشد .

خواص روغن :

روغن کمپرسور بر اساس شرایط محیطی و شرایط دستگاه طیف وسیعی را شامل می شود که در ذیل به برخی از آنها اشاره خواهیم نمود:

Viscosity ویسکوزیته یا گرانروی : 

( ویسکوزیته )‌ یا گرانروی پارامتری است که میزان مقاومت سیال را در مقابل جاری شدن نشان می‌دهد .

بسیاری از مردم برای روغن فقط به گراونری یا ویسکوزیته اهمیت می دهند ولی در واقع شاخص گرانروی یا ویسوکزیته ایندکس ( viscosity index ) بسیار مهمتر است .

شاخص گرانروی یک روغن در اصل میزان تغییر روان شدن روغن نسبت به تغییر دما می باشد . هرچه شاخص گرانروي يك روغن بيشتر باشد تغيير گرانروي در اثر تغيير دما كمتر خواهد بود.

معمولا در نقاط سردسیر از روغنهایی با ویسکوزیته ( گرانروی )‌ پایینتری مانند روغنهای ۴۶ استفاده می کنند . ولی در نقاط گرمسیر این امر بر عکس است و برای دستگاه های مشابه از روغنهای با ویسکوزیته بالاتر مانند ۶۸ استفاده می شود .

anti foam :

روغن کمپرسور به خاطر فشار و دمای بالا و همچنین سرعت زیادی که در طول مسیر پیدا می کند وقتی به درون مخزن سپراتور پاشش می شود و به دیواره برخورد می کند به خاطر وجود مولکولهای هوا در آن معمولا کف زیادی را به همراه دارد .

هر چقدر این میزان کف کمتر باشد روغن مرغوبتر است ٬ بنابراین باید به خاصیت آنتی فوم روغن نیز توجه کرد .

pour point یا نقطه ریزش :

پایین ترین دمای که روغن در آن دما هنوز می‌تواند جاری و روان باشد را نقطه ریزش یا pour point می‌نامند. 

بنابراین هر چقدر که نقطه ریزش روغن پایینتر باشد آن روغن بخصوص برای مناطق سردسیر مناسبتر است .

flash point یا نقطه اشتعال : 

نقطه اشتغال یا flash point پایین ترین دمایی است که در آن، روغن به بخار تبدیل می‌شود و با هوا یک مخلوط قابل اشتغال را تشکیل می دهد . به طوری که با نزدیک کردن شعله آتش، روغن در یک آن مشتعل و سپس خاموش می‌شود. 

fire point یا نقطه احتراق :

پایین ترین دمایی است که در آن، روغن به اندازه ای بخار تولید می‌کند که با نزدیک کردن شعله، مشتعل شده و مدتی بسوزد . نقطه احتراق معمولاً حدود 15 درجه سانتیگراد بیشتر از نقطه اشتعال است.